كارشناسان در نشست نقد و بررسي كتاب «طوفان واژهها» كه صبح امروز در سالن ديدار نمايشگاه بين المللي كتاب تهران برگزار شد، با بيان نقاط قوت و نوآوريهايي كه در اين مجموعه اشعار آييني و مذهبي ديده ميشوند، آن را نوعي بازخواني از مقتلها و اشعار ديني گذشته در قالب نو پديد خواندند كه بايد با مقتضيات ديني جهان معاصر ارتباط بيشتري پيدا كند./
در ابتداي اين برنامه، اسماعيل اميني، شاعر، با بيان اين كه اكنون شعر گفتن در حيطه مسايل مذهبي اعم از مدح، مرثيه و اشعار اعتقادي به شعر ديني و آييني شهرت يافته، گفت: شعر در اين عرصه از آن جهت كه با مقدسّات سر و كار و نزديك شدن به آن بازتابهاي اجتماعي را در پي دارد، دشوار است.
وي يكي ديگر از دشواري شعر گفتن در اين عرصه را تكثّر اشعاري خواند كه همواره از سوي شاعران نامدار و كمتجربه صورت گرفته و افزود: هر كاري هرچند موفق در اين زمينه با آثار شاعران نامي قياس ميشود، با اين وجود شاعر اين اثر، كم و بيش از عهده اين دشواريها بر آمده و با مطالعه منابع مناسب و درك اوضاع شعر امروز، كوشيده تا كارش شبيه اثر ديگري نباشد و اين موفقيتي در كار او به شمار ميآيد.
در ادامه اين برنامه، سيداكبر ميرجعفري، شاعر و نويسنده، درباره اشعار عليرضا برقعي در اين كتاب، گفت: در «طوفان واژهها» اغلب اوزان بلند و به شكل دوري انتخاب شدهاند. كار برقعي بيشتر در حوزه سهل و ممتنع قرار ميگيرد و اغلب اشعار او رديف فعلي(نه اسمي) دارند.
وي افزود: با وجود اين كه بحر طويل ايشان در انتهاي اين مجموعه كار چندان موفقي به شمار نميرود، اما حركت جديدي است. چرا كه در سده اخير از اين قالب بيشتر در زمينههاي طنز استفاده شده، در حالي كه او پس از سالها اين قالب را به حوزه اشعار اعتقادي و مذهبي بازگرداند. زنده كردن قالبي نظير مربع، از ديگر تحولات اين كتاب محسوب ميشود، اما در نهايت تنها تخيل به كار رفته در اين مجموعه را وزن اشعار استنباط ميكنم و آن را بازخواني وقايع گذشته ميدانم.
سپس جعفر رباني، سردبير مجله رشد معلم، نويسنده و ويراستار، مخاطبان اصلي اين مجموعه را نسل امروز جامعه خواند و با بيان اين كه نسل گذشته ارتباط كمتري ميتواند با چنين اشعاري برقرار سازد، گفت: همچنين علاقهمندان چنين مجموعههايي اغلب داخلياند؛ ما بايد در سطحي كار كنيم كه علاوه بر مردم جامعه خودمان، ساير كشورهاي علاقهمند به فرهنگ و تمدن ايراني نيز بتوانند از ترجمان اين انديشهها استفاده كنند.
سپس حميدرضا شكارسري، شاعر و منتقد ادبي، با بيان اين كه نزديك شدن به قالبهاي قدسي با نگاههاي نوآورانه، دشواريهايي در پي دارد، اظهار داشت: پيوند محتواي مذهبي با مسايل و مختصات جهان معاصر از ضرورتهايي است كه شاعران اين دوره بايد توجه بيشتري به آن داشته باشند. در حالي كه شعر امروز ما در قالبهاي سنتي اين دهه، بيشتر مضمونساز و شاهبيت سازند.
وي با اشاره به اين كه برقعي در اتصال مفاهيم مذهبي به جهان معاصر به جز معدودي از اشعارش، موفقيت چنداني به دست نياورده است، بيان داشت: او از شيوه رايج اشعار سنتي فراروي و نوعي بداعت را ايجاد كرده. خوشبختانه مضامين اين اثر به بيانات سخيف يا خودماني نسبت به معصومين(ع) نزديك نشدهاند. اما جاي خالي قالبهاي نو كه امكان انعكاس جهان معاصر را در شعر ديني افزايش ميدهند، روبه كاهشاند، اميدوارم كارهاي آتي اين شاعر جوان اين گونه نباشد.
در ادامه جواد محقق، نويسنده، شاعر و كارشناس حوزه ادبيات با بيان اين كه پاسخگويي به اين پرسش اساسي كه «مخاطبان اصلي شعر مذهبي عموم مردم اند يا اين اشعار مخاطبان خاص دارند؟» وضعيت و نقش ما را در برابر اشعار مذهبي روشن ميسازد، گفت: اشعار مذهبي به دليل رويكرد به مخاطبان عام از رويكردهاي نوآورانه نسبت به حوزههاي جديد زبان دور ماندهاند و تا حدي خاص و جدي شدهاند كه تنها شاعران و خواص ميتوانند ارجاعات آن را درك و با آن ارتباط برقرار كنند، در حالي كه نياز است گسست بين اين دو حوزه با افزايش فعاليت و همكاري اين اقشار، كم رنگ شود.
نشست تخصصي نقد و بررسي كتاب «طوفان واژهها» صبح روز پنج شنبه(23 ارديبهشت ماه) از ساعت 30/10 با حضور جمعي از كارشناسان ادبي و حوزه شعر در غرفه ديدار برپا شد.
بيست و سومين نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران تا 25 ارديبهشت ماه در مصلاي بزرگ امام خميني(ره) به كار خود ادامه خواهد داد.
نظر شما